Μαθησιακές δυσκολίες

Οι Μαθησιακές Δυσκολίες αφορούν ελλείμματα στη κατανόηση και στη παραγωγή του προφορικού και του γραπτού λόγου. Τα παιδιά παρουσιάζουν γλωσσικά ελλείμματα, δυσκολίες στην ανάγνωση, τη γραφή, την ορθογραφία, την προσοχή, τη μνήμη. Οι μαθησιακές δυσκολίες μπορεί να συνυπάρχουν με άλλες διαταραχές, δεν σχετίζονται όμως με το νοητικό επίπεδο του παιδιού, συναισθηματικές, περιβαλλοντικές ή αισθητηριακές διαταραχές.

Βασικοί τύποι Μαθησιακών Δυσκολιών αποτελούν:

Εκδηλώνεται με δυσκολίες στο γραπτό λόγο, επηρεάζοντας την ανάγνωση και τη γραφή, ενώ συνυπάρχει με γενικότερα γλωσσικά ελλείμματα. Οι μαθητές παρουσιάζουν προβλήματα:

• στην αποκωδικοποίηση των λέξεων κατά την ανάγνωση (παραλείπουν, αντικαθιστούν γράμματα)
• στην ευχέρεια της ανάγνωσης (διαβάζουν αργά και με κόπο)
• στην ορθογραφία (ορθογραφικά λάθη)
• στην κατανόηση του γραπτού λόγου
• στη γραπτή έκφραση – παραγωγή κειμένων

Αφορά δυσκολίες στις γραπτές δεξιότητες του μαθητή, μερικές από τις οποίες είναι:

• Γραμματικά λάθη (λάθη στις καταλήξεις των λέξεων)
• Λάθη στίξης μέσα στην πρόταση
• Φτωχή καλλιγραφία
• Δυσανάγνωστη γραφή (π.χ. δε διατηρούν τα κενά ανάμεσα στις λέξεις)
• Παραλήψεις λέξεων ή τμημάτων τους
• Φτωχή οργάνωση παραγράφου και σύνθεση κειμένων
• Δυσκολία στην καταγραφή ιδεών και στη ταυτόχρονη σκέψη και γραφή
• Απώλεια ενδιαφέροντος κατά τη συγγραφή

Το παιδί εμφανίζει επιβράδυνση στην ανάπτυξη του λόγου, με δυσκολία κατανόησης και χρήσης του προφορικού και του γραπτού λόγου. Οι τομείς της γλώσσας που επηρεάζονται είναι κυρίως η σημασιολογία και το συντακτικό, με αποτέλεσμα οι μαθητές να παρουσιάζουν δυσκολίες στην ανάγνωση και τη γραφή.

Μερικά από τα χαρακτηριστικά της αφορούν ελλείμματα στα παρακάτω:

• Στην εκμάθηση μαθηματικών εννοιών
• Στη διαχείριση των χρημάτων
• Στη κατανόηση αριθμητικών συμβόλων
• Στον υπολογισμό αριθμητικών πράξεων
• Στην επίλυση μαθηματικών προβλημάτων
• Στην κατανόηση χρονικής αλληλουχίας γεγονότων

Κύριο χαρακτηριστικό της είναι η ανωριμότητα στην ανάπτυξη του κινητικού συντονισμού, χωρίς να υπάρχει κάποια σωματική ανεπάρκεια. Οι μαθητές με δυσπραξία παρουσιάζουν δυσκολίες στη γραφή, καθώς επηρεάζεται:

• Η αδρή κινητικότητα
• Η λεπτή κινητικότητα (συντονισμός δακτύλων)
• Ο οπτικο-κινητικός συντονισμός
• Η οργάνωση και ο προγραμματισμός μιας κινητικής δραστηριότητας
• Παρατηρείται αργός ρυθμός

Τα παιδιά με ΔΕΠ-Υ χαρακτηρίζονται από παρορμητικότητα, υπερδραστηριότητα, και περιορισμένη διάρκεια της προσοχής και παραμονής τους σε δραστηριότητες. Ως αποτέλεσμα αυτών, δυσκολεύονται στην ολοκλήρωση των σχολικών δραστηριοτήτων, διασπάται εύκολα η προσοχή τους και η συγκέντρωσή τους κατά τη μελέτη.

Η διάγνωση των Μαθησιακών Δυσκολιών πραγματοποιείται κατά τη σχολική ηλικία, ωστόσο μπορούμε να παρατηρήσουμε σημάδια που παραπέμπουν σε μελλοντικές μαθησιακές δυσκολίες, ακόμα και κατά τη προσχολική περίοδο. Οι τομείς ανάπτυξης ενός παιδιού διακρίνονται στο Λόγο και την Επικοινωνία, τη Γνωστική, τη Κινητική, τη Κοινωνική και Συναισθηματική Ανάπτυξη. Οι τομείς στους οποίους μπορούμε να εντοπίσουμε ενδείξεις Μαθησιακών Δυσκολιών είναι κυρίως ο Λόγος και Επικοινωνία και η Κινητική Ανάπτυξη του παιδιού. Τα σημάδια που παρατηρούνται κατά τη προσχολική ηλικία είναι:

• Καθυστέρηση στην έναρξη της ομιλίας του παιδιού
• Αργός ρυθμός στην ανάπτυξη του λεξιλογίου – περιορισμένο λεξιλόγιο
• Δυσκολία στην ονομασία αντικειμένων /στην εύρεση της κατάλληλης λέξης
• Φωνολογικές δυσκολίες- αντικαταστάσεις και παραλείψεις φωνημάτων
• Δυσκολία στο σχηματισμό ολοκληρωμένων προτάσεων , χρησιμοποιούν απλές και μικρές προτάσεις
• Λάθη στη κατανόηση και χρήση των καταλήξεων των ρημάτων και των ουσιαστικών

• Δυσκολίες αδρής κινητικότητας (π.χ. να κλωτσήσει, να πιάσει τη μπάλα) και λεπτής κινητικότητας (π.χ. να ζωγραφίσει, να κόψει με ψαλίδι)
• Προβλήματα συντονισμού/ Αδεξιότητα
• Διάσπαση προσοχής
• Έντονη κινητικότητα
• Δυσκολία στον προσανατολισμό
• Αδυναμία να ακολουθεί μια σειρά οδηγιών – στην εκτέλεση δραστηριοτήτων ρουτίνας

Πολλά παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες εγκαταλείπουν εύκολα την προσπάθεια, αρνούνται να συμμετέχουν σε μαθησιακές δραστηριότητες και παρουσιάζουν χαμηλή αυτοεκτίμηση. Είναι σημαντικό να μπορούμε να παρατηρήσουμε τα χαρακτηριστικά αυτά που παραπέμπουν σε ενδείξεις Μαθησιακών Δυσκολιών, κατά τη προσχολική περίοδο, όπου θα υπάρχει χρόνος για αποκατάσταση των δυσκολιών και χρόνος για προετοιμασία.